Srpska pravoslavna crkva danas obeležava dva praznika – Svetog apostola i jevanđelistu Luku i Svetog Petra Cetinjskog, koji su, iako predstavnici dve različite epohe, svojim delima zadužili pravoslavlje.
Sveti apostol Luka rodom je iz Antiohije. U mladosti je izučio grčku filozofiju, medicinu i živopis. U vreme Hristove delatnosti na zemlji, Sveti Luka je došao u Jerusalim, gde se sreo sa Hristom licem u lice, i bio svedok njegovih čudesnih dela.
Predanje tvrdi da se bavio živopisom i da je prvi naslikao ikonu Isusa Hristosa, Bogorodice i apostole Petra i Pavla. Te ikone su bile uzor svim kasnijim ikonama, zbog čega se sveti Luka smatra osnivačem hrišćanskog ikonopisa.
Pratio je apostola Pavla na drugom i trećem misionarskom putovanju, od Filipa do Rima. Posle smrti apostola Pavla, nastavio je da propoveda Jevanđelje po Italiji, Dalmaciji, Hercegovini, Crnoj Gori, Albaniji i Makedoniji i drugim zemljama.
Prema predanju, apostol Luka je imao 84. godine kad su ga uhvatili idolopoklonici i ubili obesivši ga o granu masline u gradu Tebi Beotijskoj.
Sveti Petar Cetinjski bio je mitropolit crnogorski. Rođen je 1749. u selu Njeguši. Stupio je u monaški čin u svojoj 12. godini. Godine 1782. postaje mitropolit i gospodar Crne Gore. Sav svoj život, viteški i sveti, posvetio je svom narodu.
Radio je na pomirenju zavađenih plemena i branio zemlju od osvajača. Proslavio se pobedom nad Napoleonovom vojskom u Boki i Dalmaciji.
Iako je bio knez, živio je kao prost monah u jednoj teskobnoj keliji. Upokojio se 31. oktobra 1830. godine. Njegove čudotvorne mošti počivaju u Cetinjskom manastiru.
