Kikinda je središte kulture i umetnosti u Severnobanatskom okrugu. Ovde se nalaze brojna arheološka nalazišta koja svedoče o razvijenoj civilizaciji i kulturi na tlu severnog Banata.
Na prostoru oko grada nalaze se bogati tragovi ostatka starih i iščezlih kultura i civilizacija. Brojne humke, nekropole i mnoga arheološka nalazišta u okolini svedoče da su ovde ljudi živeli u organizovanim zajednicama i pet hiljada godina pre nove ere. Ovo područje je bilo privremeno ili trajnije boravište pripadnika mnogih naroda koji su pristizali u Panonsku niziju. Tu su tragovi kultura mlađeg kamenog i bronzanog doba, Keltske civilizacije, Dačana, Sarmata…
Najstarija ustanova iz oblasti kulture u Kikindi je Narodna biblioteka koja posle Drugog svetskog rata nosi ime književnika i kulturnog radnika, ali i političara, Jovana Popovića. Narodna biblioteka osnovana 1845. godine kao prva Srpska čitaonica. Danas je to moderna biblioteka sa više od 150 hiljada naslova i bogatim kulturnim programom koji je ističe i izdvaja u odnosu prema sličnim ustanovama u zemlji.
Koreni pozorišnog života u Kikindi su duboki. Prva pozorišna predstava izvedena je daleke 1796. godine i to na nemačkom jeziku, a maja 1834. godine na srpskom. Bio je to komada Jovana Sterije Popovića, „Svetislav i Mileva“, izveden u kafani „Kod zlatnog pluga“.
Narodno pozorište u Kikindi osnovano je pre više od pola veka, 2. decembra 1950. godine, pod imenom Gradskom amatersko pozorište, da bi početkom devedesetih (1993) prešlo u profesionalno pozorište.
Društvo za negovanje muzike „Gusle“ u Kikindi osnovano je 1876. godine i to je jedna od najstarijih kulturnih ustanova u gradu, a najstarija horska i muzičko-folklorna institucija Srba na ovim prostorima. DZNM Gusle i danas je jedna od najaktivnijih institucija kulture, koja u okviru svojih sekcija okuplja stotine članova, od najmlađih uzrasta, do veterana muzike, igre i pesme…
U Kikindi se svake godine tokom jula meseca odvija jedinstveni u svetu – Internacionalni vajarski simpozijum skulpture u terakoti TERA. Prvi put je održan 1982. godine i do sada je na Simpozijumu učestvovalo oko 150 vajara iz 30 zemalja sa svih kontinenata.
Kikinda je grad u kojem su rođeni i uspešnu karijeru započeli brojni umetnici.
Nikola Aleksić, slikar, spada u red najznačajnijih portretista Bidermajer epohe. Aleksić je u periodu od 1837. do 1840. godine živeo u Kikindi, a Narodni muzej poseduje zbirku od 11 njegovih portreta.
Arhimandrit Pavle Kenđelac (1766-1834) bio je jedan od najznačajnijih Srba u 19. veku, rođen je u Kikindi, i autor je dva značajna naučna dela Jestestoslovlje (prirodopis) i Zbitijaslovlje (istorija najznačajnijih događaja).
Đura Jakšić, jedno od najkrupnijih imena kikindske kulturne prošlosti, iako je kratko boravio u ovom severnobanatskom gradu ostavio je neizbrisiv trag kao slikar, pesnik i naravno boem.
Miroslav Mika Antić, jedan od najvećih stvaralaca srpske poezije i proze, rođen je u Mokrinu 1932. godine.
U red najznačajnijih umetnika svakako spada i slikar Radivoje Berbakov (1925 -2003). Njegove slike, koje imaju odlike impresionističkog i realističkog stila, izlagane su u Beogradu, Novom Sadu, ali i na stalnim postavkama u Nemačkoj i SAD.
